Een uitgebreid blog over de nieuwste ontwikkelingen bij studieschulden
Als je een studieschuld hebt, dan weet je dat er veel verandert op het gebied van rente, belasting en aflossing. In dit blog geven we je een overzicht van de belangrijkste ontwikkelingen en tips om slim om te gaan met je studieschuld.
De rente gaat omhoog in 2024
Een van de grootste veranderingen is dat de rente op studieschulden gaat stijgen vanaf 2024. Dit geldt voor zowel de oude als de nieuwe leenstelsels. De rente wordt dan gebaseerd op de 10-jaarsrente van de staat, in plaats van de 5-jaarsrente. Dit betekent dat je meer rente gaat betalen over je studieschuld, en dus ook langer bezig bent met aflossen.
De rente wordt elk jaar opnieuw vastgesteld, en kan dus ook weer dalen als de marktrente daalt. Maar de verwachting is dat de rente de komende jaren zal stijgen, omdat de overheid meer geld moet lenen moet voor coronabestrijding, maar óók voor andere zaken. Uit de Miljoenennota 2024 blijkt dat de overheid in 2024 een tekort van 16,6 miljard euro verwacht, dat vooral wordt veroorzaakt door de extra uitgaven voor de coronacrisis, maar ook door de investeringen in het Nationaal Groeifonds, de verlaging van de winstbelasting en de verhoging van de zorguitgavenmeer geld moet lenen om o.a. de coronacrisis te bestrijden. De rente voor 2024 wordt pas in december 2023 bekendgemaakt, maar je kunt nu al een indicatie krijgen op de website van DUO.
Hoe zit het nu met je belastingaangifte en hoe ga je om met het vermogen in Box 3 bij een studieschuld?
Een andere belangrijke vraag is hoe je je studieschuld moet opgeven bij je belastingaangifte. Je studieschuld valt namelijk niet onder Box 1 (inkomen uit werk en woning), maar onder Box 3 (inkomen uit sparen en beleggen). Dat betekent dat je geen rente mag aftrekken van je belastbaar inkomen, maar dat je wel een vrijstelling krijgt voor je vermogen.
Het vermogen in Box 3 bestaat uit je spaargeld, beleggingen, tweede woning en andere bezittingen, minus je schulden. Over het vermogen boven een bepaalde drempel betaal je vermogensbelasting. Maar als je een studieschuld hebt, mag je die aftrekken van je vermogen, waardoor je minder of geen vermogensbelasting hoeft te betalen.
Hoeveel vrijstelling je krijgt voor je studieschuld hangt af van het leenstelsel waar je onder valt. Voor het oude leenstelsel (voor 2015) geldt een vaste vrijstelling van €3.000 per persoon. Voor het nieuwe leenstelsel (vanaf 2015) geldt een variabele vrijstelling die afhangt van de hoogte van je schuld en de rente. Je kunt de vrijstelling berekenen met de rekenhulp van DUO.
Wat is de rol van DUO?
DUO is de Dienst Uitvoering Onderwijs, die verantwoordelijk is voor het verstrekken en innen van studiefinanciering, waaronder ook studieschulden vallen. DUO bepaalt hoeveel je mag lenen, hoeveel rente je moet betalen, hoeveel je moet aflossen en wanneer je moet beginnen met aflossen.
Je kunt bij DUO online je studieschuld inzien, wijzigen en aflossen. Je kunt ook contact opnemen met DUO als je vragen hebt over je studieschuld of als je problemen hebt met aflossen. DUO kan bijvoorbeeld een betalingsregeling treffen of een draagkrachtmeting doen om te kijken of je in aanmerking komt voor een lagere maandtermijn.
Wanneer kun je studieschuld aftrekken en kan het ook nog met terugwerkende kracht?
Je kunt je studieschuld alleen aftrekken van je vermogen in Box 3, niet van je inkomen in Box 1. Je kunt dit doen bij elke belastingaangifte die betrekking heeft op het jaar waarin je een studieschuld had. Je kunt dus ook nog je studieschuld aftrekken over de voorgaande jaren, als je dat nog niet hebt gedaan.
Je kunt je studieschuld aftrekken tot maximaal vijf jaar terug. Dus als je in 2023 je belastingaangifte doet, kun je je studieschuld nog aftrekken over 2018, 2019, 2020, 2021 en 2022. Je moet dan wel een bezwaarschrift indienen bij de Belastingdienst, waarin je aangeeft dat je je studieschuld wilt aftrekken en hoeveel dat is. Je moet ook bewijsstukken meesturen, zoals een overzicht van je studieschuld van DUO.
Is de rente op studieschulden fiscaal aftrekbaar?
Een laatste punt dat we willen benadrukken is dat de rente die je betaalt over je studieschuld NIET aftrekbaar is. Dit geldt voor zowel Box 1 als Box 3. Je kunt dus geen rente aftrekken van je belastbaar inkomen of van je vermogen. Je betaalt dus altijd de volledige rente over je studieschuld.
Dit is een belangrijk verschil met andere schulden, zoals een hypotheek of een persoonlijke lening, waarbij je wel rente mag aftrekken. Dit maakt een studieschuld relatief duurder dan andere schulden. Het is daarom verstandig om zo snel mogelijk je studieschuld af te lossen, als je daar de mogelijkheid voor hebt.
Voorbeeld berekeningen over de nieuwe ontwikkelingen bij studieschulden
De regels voor studieschulden zijn veranderd sinds 1 januari 2023. Een van de belangrijkste veranderingen is dat je je studieschuld mag aftrekken van je vermogen in box 3. Dit kan voordelig zijn als je vermogensbelasting moet betalen. In dit artikel een paar voorbeelden waaruit blijkt dat aftrek van een studieschuld in box 3 over de afgelopen 5 jaar lonend kan zijn of is.
- Voorbeeld 1: Je hebt een studieschuld van 20.000 euro en een spaarrekening met 30.000 euro. Zonder aftrek van je studieschuld zou je in 2023 een vermogen hebben van 30.000 euro in box 3. Daarover zou je 0,59% belasting moeten betalen, oftewel 177 euro. Met aftrek van je studieschuld heb je een vermogen van 10.000 euro in box 3. Daarover betaal je geen belasting, want dat valt onder de vrijstelling van 50.000 euro per persoon. Je bespaart dus 177 euro aan belasting.
- Voorbeeld 2: Je hebt een studieschuld van 40.000 euro en een eigen woning met een overwaarde van 100.000 euro. Zonder aftrek van je studieschuld zou je in 2023 een vermogen hebben van 100.000 euro in box 3. Daarover zou je 1,4% belasting moeten betalen, oftewel 1.400 euro. Met aftrek van je studieschuld heb je een vermogen van 60.000 euro in box 3. Daarover betaal je 0,59% belasting over de eerste 50.000 euro, oftewel 295 euro, en 1,4% belasting over de resterende 10.000 euro, oftewel 140 euro. In totaal betaal je dus 435 euro aan belasting. Je bespaart dus 965 euro aan belasting.
- Voorbeeld 3: Je hebt een studieschuld van 60.000 euro en een beleggingsportefeuille met een waarde van 200.000 euro. Zonder aftrek van je studieschuld zou je in 2023 een vermogen hebben van 200.000 euro in box 3. Daarover zou je 1,76% belasting moeten betalen, oftewel 3.520 euro. Met aftrek van je studieschuld heb je een vermogen van 140.000 euro in box 3. Daarover betaal je 0,59% belasting over de eerste 50.000 euro, oftewel 295 euro, en 1,4% belasting over de volgende 50.000 euro, oftewel 700 euro, en 1,76% belasting over de resterende 40.000 euro, oftewel 704 euro. In totaal betaal je dus 1.699 euro aan belasting. Je bespaart dus 1.821 euro aan belasting.
Let op: deze voorbeelden zijn gebaseerd op de belastingtarieven en vrijstellingen die gelden in het jaar 2023 en gaan uit van een alleenstaande zonder fiscale partner of kinderen. De werkelijke situatie kan afwijken afhankelijk van je persoonlijke omstandigheden en de ontwikkeling van de wetgeving.
R. Leichel Consultancies, uw vertrouwde belastingconsulent, is gespecialiseerd in een breed scala aan belastingzaken. Wij streven naar het optimaliseren van uw belastingteruggaven, een winst waar u als klant van profiteert. Onze toewijding aan u stopt nooit. Neem contact met ons op voor de hulp die u nodig heeft.